Η Εγκεφαλική Παράλυση (Ε.Π) κατέχει κύριο μέρος στην παιδική νευροπαθολογία και καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα καταστάσεων στο οποίο τα παιδιά παρουσιάζουν έλλειμμα του κινητικού ελέγχου και μία διαταραχή στη στάση και την κίνηση εξαιτίας βλάβης ή δυσλειτουργίας στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο. Η εγκεφαλική παράλυση είναι πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος (δηλαδή εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός και παρεγκεφαλίδα) και προέρχεται από μη εξελισσόμενη βλάβη αυτών. Εκδηλώνεται με διάφορες κινητικές διαταραχές (σπαστικότητα, αθέτωση, αταξία, δυσκαμψία, ατονία ) και η οποία ενίοτε αλλά όχι πάντα συνοδεύεται από διανοητική καθυστέρηση. Αποτελεί σοβαρό ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα, λόγω της μεγάλης δυσκολίας αν όχι της αδυναμίας, στη θεραπεία αυτής της σοβαρής παθήσεως.(Γαροφαλίδης Θεόδωρος Ορθοπεδική,1965 )
Ο κωδικός της παθήσεως στην διεθνή ταξινόμηση της παγκόσμιας οργάνωσης υγείας είναι icd-10, G80.
Ο όρος εγκεφαλική παράλυση χρησιμοποιείται για να περιγράψει μία ομάδα συνδρομών με κύριο χαρακτηριστικό την κινητική αναπηρία που οφείλεται σε μία μη προϊούσα βλάβη ή διαταραχή στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο αλλά συχνά με μεταβαλλόμενη πορεία. Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται κυρίως στατικές εγκεφαλοπάθειες των πρώτων παιδικών χρόνων, ενώ δεν περιλαμβάνονται παθήσεις που έχουν σχέση με δυσραφίες του μυελικού σωλήνα, προϊούσες εκφυλιστικές παθήσεις και βλάβες στο νωτιαίο μυελό χωρίς συμμετοχή του εγκεφάλου. Οι εγκεφαλοπάθειες αυτές προκαλούν κινητική δυσλειτουργία (κίνησης και στάσης) εξαιτίας της διαταραχής του μυϊκού τόνου.
Παρόλο που εγκεφαλική βλάβη είναι στάσιμη ή μη προοδευτικά επιδεινούμενη, παρατηρείται μεταβαλλόμενη εξέλιξη των κλινικών χαρακτηριστικών. Έτσι ο εγκέφαλος του παιδιού που πάσχει από εγκεφαλική παράλυση βρίσκεται σε διαρκή νευροαναπτυξιακή σύγκρουση, γιατί από τη μία μεριά υπάρχει η φυσιολογική πορεία της ανάπτυξης και ωρίμανσης και από την άλλη μεριά η καταστολή των φαινομένων αυτών εξαιτίας της αποδιοργανωμένης εγκεφαλικής λειτουργίας. Η εγκεφαλική παράλυση συχνά συνοδεύεται και από άλλες διαταραχές όταν εκτός από τα κινητικά κέντρα υπάρχει βλάβη και σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Αυτές είναι η νοητική υστέρηση οι διαταραχές των αισθητηριακών λειτουργιών τις αντιλήψεις της μάθησης της ομιλίας και επιληπτικές κρίσεις.(Hagberg 1984και 1989 και 1993, Panteliadis και Darras1995).
Εγκεφαλική παράλυση και επικοινωνία
Σοβαρή διαταραχή της επικοινωνίας υπάρχει όταν ένα άτομο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την ομιλία για να αντεπεξέλθει στις ανάγκες επικοινωνίας. Αυτός ο ορισμός συμπεριλαμβάνει παιδιά που χρησιμοποιούν μερικές λέξεις, αλλά δεν μπορούν να αρθρώσουν με ευκρίνεια μια μεγάλη ποικιλία μηνυμάτων κατάλληλα για την ηλικία και ανάπτυξη τους (Porter & Kirkland, 1995).
Στην εγκεφαλική παράλυση (ΕΠ) έχουμε µία οµάδα µη προϊουσών διαταραχών της νεύροµυϊκής ανάπτυξης που συχνά συνοδεύεται από διαταραχές της οµιλίας, του λόγου ή / και της επικοινωνίας. Έχει την µεγαλύτερη συχνότητα από των κινητικών δυσκολιών και 68% των παιδιά µε ΕΠ παρουσιάζουν κάποια διαταραχή στην οµιλία, στο λόγο ή / και στην επικοινωνία. ∆ιαταραχές της οµιλίας, του λόγου και της επικοινωνίας µπορούν να βρεθούν σε κάθε µορφή εγκεφαλικής παράλυσης.
Οι δυσκολίες που παρουσιάζουν τα παιδιά με Ε.Π. στην επικοινωνία σχετίζονται με:
- Αναπνευστική δυσχέρεια ( αδυναμία συντονισμού αναπνοής – φώνησης)
- Κινητικές δυσκολίες (συντονισμός κινήσεων των αρθρωτών )
- Αισθητριακές διαταραχές ( όραση και ακοή)
- Δυσαρθρία
- Δυσπραξία
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, να είναι υποψήφιοι χρήστες εναλλακτικής και επαυξητικής επικοινωνίας. (Ε.Ε.Ε.). Ρωτήστε μας για την εναλλακτική και επαυξητική επικοινωνία.
Εναλλακτική και επαυξητική επικοινωνία
Εναλλακτική και επαυξητική επικοινωνία είναι οι διάφορες μορφές επικοινωνίας, σύμβολα και τεχνικές που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα άτομο με σοβαρή διαταραχή της επικοινωνίας για να υποστηρίξει ή να επαυξάνει την ομιλία ή ως εναλλακτική λύση στην ομιλία (Porter & Kirkland, 1995). Εναλλακτική επικοινωνία χρησιμοποιείται στην περίπτωση ολοκληρωτικής έλλειψης ομιλίας. Επαυξητική επικοινωνία ή επαηυξημένη επικοινωνία χρησιμοποιείται για επικοινωνιακούς λόγους ή για λόγους γλωσσικής ανάπτυξης. Η λεκτική επικοινωνία υποστηρίζεται ή επαυξάνεται με συνοδευτικούς και συμπληρωματικούς τρόπους (Φούρλας, 2003).
Κάποια από τα είδη της εναλλακτικής ή επαυξητικής επικοινωνίας είναι :
- Η νοηματική γλώσσα, η οποία αποτελεί ένα ευρέως διαδεδομένο εναλλακτικό σύστημα επικοινωνίας.
- Το PECS ( Picture Exchanging Communication System), το οποίο είναι ένα Σύστημα Επικοινωνίας μέσω Ανταλλαγής Εικόνων.
- Το TEACCH, το οποίο ανήκει στα παράλληλα και συμπληρωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα.
- Το Μakaton, το οποίο είναι ένα γλωσσικό πρόγραμμα που ενθαρρύνει την ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων και συμβάλλει στην εκμάθηση της διαδικασίας γραφής και ανάγνωσης
- Go-Talk είναι μία συσκευή εναλλακτικής επικοινωνίας, η οποία δίνει φωνή σε άτομα που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν λεκτικά.
- Grid-3 είναι ένα λογισμικό εναλλακτικής και ενισχυτικής επικοινωνίας, μέσω του υπολογιστή.
Tι είναι το εργαλείο GRID-3
Το Grid 3 είναι ένα πλήρως ολοκληρωμένο εργαλείο για την επικοινωνία και την πρόσβαση στον υπολογιστή:
- Δυναμική συμβολική επικοινωνία
- Επικοινωνία μέσω κειμένου
- Εικονικό πληκτρολόγιο για πρόσβαση σε υπολογιστή
Ανάλογα με το σημείο ελέγχου του κάθε χρήστη, είναι προσβάσιμο χρησιμοποιώντας διακόπτες ποντίκι, υποκατάστατο ποντικιού όπως ένα ποντίκι κεφαλής ,έλεγχος με τα μάτια ή μια οθόνη αφής.
Η επικοινωνία μέσω του Grid 3 μπορεί να γίνει είτε με την συμβολική επικοινωνία είτε με την επικοινωνία μέσω κειμένου.
- Συμβολική επικοινωνία
Ως πρόγραμμα συμβολικής επικοινωνίας , το GRID 3 επιτρέπει στον εκάστοτε χρήστη να χτίσει προτάσεις και να μιλήσει σε φράσεις επιλέγοντας σύμβολα. Μπορεί να έχει ένα πολύ απλό σύνολο από λέξεις ή φράσεις , ή χιλιάδες λέξεις.
- Επικοινωνία μέσω κειμένου
Καθώς πληκτρολογεί , το έξυπνο σύστημα πρόβλεψης ,βοηθά να ολοκληρώσει κάποιος τις λέξεις και να πληκτρολογεί γρήγορα και με ακρίβεια. Είτε με πραγματικό πληκτρολόγιο είτε με εικονικό ανάλογα το σημείο ελέγχου του.
Κάτι ακόμη που προσφέρει το GRID-3 είναι η διαδραστική μάθηση. Η διαδραστική μάθηση είναι ένας νέος τρόπος μάθησης και εξερεύνησης. Κάθε δραστηριότητα επιτρέπει τη μάθηση και τη βελτίωση δεξιοτήτων μέσω του παιχνιδιού, με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων για εναλλακτική επικοινωνία. Τέλος, στο λογισμικό αυτό υπάρχουν προσβάσιμες εφαρφογές για μουσική, λήψη φωτογραφιών, sms, εξερεύνηση ιστού, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, email, τηλέφωνο και άλλα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Panteliadis C.P. and Darras B.T. (1995) PEDIATRIC NEUROLOGY THEORY AND PRAXIS.
- http://www.mkprosopsis.com/Software/Grid3.html
- Φούρλας, Γ. (2003). Πέρα από τη μορφή και το περιεχόμενο: η πραγματολογική διάσταση στην επικοινωνία με τη βοήθεια τεχνολογικών μέσων. Στο Γλύκας, Μ – Καλομοίρης, Γ. (επιμ.). Διαταραχές Επικοινωνίας και Λόγου: πρόληψη, έρευνα, παρέμβαση και νέες τεχνολογίες στην υγεία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Οι παραπάνω γενικές πληροφορίες είναι καθαρά για την πληροφόρησή σας και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντικαθιστούν τις οδηγίες του γιατρού σας. Για τη λήψη τυχόν αποφάσεων θα πρέπει απαραιτήτως να συμβουλεύεστε το γιατρό σας.
Στο Κέντρο Νόημα αναλαμβάνουμε κάθε είδους περιστατικό εγκεφαλικής παράλυσης, δημιουργώντας εξατομικευμένα προγράμματα εργοθεραπείας, φυσικοθεραπείας και ψυχοθεραπευτικών συνεδριών.
λέξεις: Στέλλα Τζιτζή, Λογοθεραπεύτρια & Ειρήνη Σδούκου Λογοθεραπεύτρια, NDT Bobath tutor