2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΥΤΙΣΜΟΥ
Ο “Α” είναι ένα παιδί, που δεν μιλά. Ορισμένες φορές μπορεί να δείξει αυτό, που θέλει. Τις περισσότερες φορές, θα αρπάξει το αντικείμενο, που θέλει να έχει στα χέρια του, ή θα κλαίει απαρηγόρητος, επειδή χρειάζεται κάτι. Κάποιες φορές, μπορεί, να φωνάζει, επειδή κάτι δεν του αρέσει, όπως τα πολύ δυνατά φώτα, ή μπορεί, να αρχίζει να χτυπάει το κεφάλι του πολύ δυνατά με τα χέρια του ή στο πάτωμα. Κάποιες φορές, μπορεί, να βγάζει επαναλαμβανόμενους ήχους, όπως: “ιιιιιιιιιι”, ή να επαναλαμβάνει λέξεις, που άκουσε εκείνη την στιγμή από κάποιον. Θα παίζει σε μία γωνία μόνος του με ορισμένα αντικείμενα, χωρίς να θέλει να τα μοιραστεί και θα παίζει με τον δικό του τρόπο, όπως κοιτώντας τα σε κοντινή απόσταση από τα μάτια του ή περιστρέφοντάς τα σαν μία ρόδα αυτοκινήτου. Δεν αντέχει για πολύ ώρα τις αγκαλιές και δεν κοιτάει στα μάτια τον άνθρωπο που έχει δίπλα του. Όταν χαίρεται γελάει πολύ δυνατά και κουνάει ρυθμικά τις παλάμες του, σαν να φτερουγίζει.
Ο “Β” είναι ένα παιδί που μιλάει, αλλά το λεξιλόγιό του είναι περιορισμένο και μιλάει λίγο μονότονα. Δεν επιθυμεί να παίζει με άλλα παιδιά, προτιμά να περπατάει μόνος του στο σχολείο. Μπορεί να ζητήσει κάτι που θέλει, αλλά μερικές φορές δεν βρίσκει τον τρόπο να το ζητήσει. Δεν του αρέσουν όλα τα φαγητά, ούτε όλα τα παιχνίδια. Του κινεί το ενδιαφέρον συγκεκριμένα πράγματα, όπως τα ζώα και γνωρίζει τα πάντα για το συγκεκριμένο θέμα. Πολλές φορές αναστατώνεται, όταν αλλάζει το πρόγραμμά του ή όταν ακυρώνεται κάτι, που είχε κανονίσει.
Ο “Γ” είναι ένα παιδί με αναπτυγμένο λεξιλόγιο. Έχει έφεση σε συγκεκριμένους τομείς και του αρέσουν συγκεκριμένα παιχνίδια, όπως τα παζλ. Είναι καλός σχεδόν σε όλα τα μαθήματα και προσπαθεί πολύ. Έχει φίλους, όχι πολλούς, και πολλές φορές μαλώνει μαζί τους, γιατί κάποιες φορές δεν τηρεί τους κανόνες του παιχνιδιού ή κάποιες φορές, όταν συζητάνε μιλάει μόνο ο ίδιος και δεν ακούει τους φίλους του. Προοδεύει στα ατομικά αθλήματα. Κάποιες φορές δεν καταλαβαίνει τα αστεία των φίλων του και πιστεύει, πως όλα είναι κυριολεκτικά. Μια φορά, ένα φίλος του περπάτησε στην βροχή και του είπε: “Έγινα παπί!” και ο “Γ” τον κοιτούσε με απορία, γιατί έβλεπε πως ακόμα ήταν άνθρωπος.
Τα τρία παραπάνω παιδιά ανήκουν στο φάσμα του Αυτισμού, γιατί ο Αυτισμός είναι σαν μία μεγάλη ομπρέλα και από κάτω στέκονται πολλά διαφορετικά άτομα. Άλλα άτομα έχουν πιο έντονα χαρακτηριστικά και ξεχωρίζουν από άλλα παιδιά, όπως ο “Α”, άλλα έχουν πιο ελαφριά χαρακτηριστικά, όπως ο “Γ”. Και τα 3 έχουν ένα κοινό παρανομαστή: Δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία και επαναλαμβανόμενες στερεοτυπικές συμπεριφορές και ενδιαφέροντα.
Στις 18 Δεκεμβρίου του 2007 καθιερώθηκε με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ (Ψήφισμα 62/139) η Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού και θα διεξάγεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου.
Στόχος αυτής της ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού προς τα άτομα με αυτισμό. Είναι μία αφορμή να μάθουμε κάτι παραπάνω γι’ αυτά τα άτομα και ίσως να κρατήσουμε στο νου μας κάποια από αυτά.
Αυτά τα άτομα θα μπορούσε κάνεις, να τα χαρακτηρίσει ως άτομα που μοιάζουν να είναι στον δικό τους κόσμο. Σε έναν κόσμο που είναι μόνοι τους, μόνο ο εαυτός τους. Γι αυτό και η λέξη αυτισμός προέρχεται από την λέξη εαυτός, καθώς υποδηλώνει την απομόνωση του ατόμου στον εαυτό του. Τα άτομα με αυτισμό έχουν ιδιαίτερες δεξιότητες και βλέπουν το κόσμο με ένα διαφορετικό τρόπο από ότι ένας άνθρωπος χωρίς αυτισμό, με αποτέλεσμα να τους περιγράφουμε ως άτομα που “χορεύουν σε διαφορετικό ρυθμό”. Ο κόσμος γι’ αυτά τα άτομα είναι χαοτικός και γεμάτος με ήχους, εικόνες και μυρωδιές που είναι δύσκολο να αντιληφθούν. Ανακαλύπτοντας ένα παιδί με αυτισμό, θα καταλάβεις πως ο κόσμος τους είναι όμορφος, ίσως λίγο διαφορετικός από τον δικό μας, αλλά είναι ένας κόσμος με αλήθεια, κυριολεξία, χωρίς μεταφορές και ίσως πολύ απλοϊκός. Γι’ αυτό, ίσως, πρέπει να σκεφτούμε, πως αυτά τα παιδιά δεν είναι ότι δεν καταλαβαίνουν αυτό που τους λέμε να κάνουν, αλλά δεν καταλαβαίνουν εμάς και τον δικό μας κόσμο. Προσπαθώντας να καταλάβεις τον κόσμο αυτών των ατόμων, προσεγγίζεις και το ίδιο το άτομο με αποτέλεσμα μαζί να δημιουργείτε μία γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των δύο κόσμων. Είναι μία ισόβια νευροαναπτυξιακή διαταραχή και παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία γι αυτήν την διαταραχή, υπάρχουν εξειδικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως είναι η λογοθεραπεία, η εργοθεραπεία, ψυχοθεραπεία, μουσικοθεραπεία κ.α., που βοηθούν στην γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των δύο αυτών κόσμων.
Είναι αλήθεια ότι ο αυτισμός γίνεται αντιληπτός στην παιδική ηλικία, όμως δεν είναι μια παιδική διαταραχή, αλλά μία αναπτυξιακή διαταραχή. Εκτός λοιπόν, από αναπτυξιακή, είναι και νευρολογική διαταραχή, που προκαλεί στο άτομο ένα διαφορετικό τρόπο λήψης και επεξεργασίας των πληροφοριών, αφού επηρεάζει την συναισθηματική, αντιληπτική, γλωσσική, γνωστική και επικοινωνιακή λειτουργία.
Στις 18 Μαΐου 2013 εκδόθηκε στα ελληνικά το Διαγνωστικό Εγχειρίδιο DSM-5. Η Διαταραχή μετονομάστηκε σε Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (Δ.Α.Φ.), ενώ παλαιότερα ονομαζόταν Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή (Δ.Α.Δ.) και ο Αυτισμός ήταν κατηγόρια αυτής της διαταραχής, ανάμεσα σε άλλες, όπως το Σύνδρομο Rett, Σύνδρομο Asperger κ.α. Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος χωρίστηκε σε επίπεδα ανάλογα με την σοβαρότητα του κάθε περιστατικού. Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με το DSM-5 ισχύει:
- Δ.Α.Φ. (Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος) Επιπέδου 1, στο οποίο ανήκουν άτομα με “ανάγκη υποστήριξης”, που έχουν δυσκολίες στα παρακάτω.
- Δ.Α.Φ. (Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος) Επιπέδου 2, στο οποίο ανήκουν άτομα με “ανάγκη ενισχυμένης υποστήριξης”, που έχουν αξιοσημείωτες δυσκολίες.
- Δ.Α.Φ. (Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος) Επιπέδου 3, στο οποίο ανήκουν άτομα με “ανάγκη ιδιαίτερης ενισχυμένης υποστήριξης, που έχουν σοβαρές δυσκολίες στην κοινωνικοποίηση και στην ευελιξία.
Τελευταίες έρευνες έχουν δείξει πως 1 στις 59 γεννήσεις, το παιδί γεννιέται με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος και αναλογικά η διαταραχή αυτή είναι εμφανής περισσότερο στα αγόρια, παρά στα κορίτσια.
Ο αυτισμός είναι μία εξαιρετικά πολύπλοκη διαταραχή, της οποίας τα αίτια δεν έχουν ακόμη εξιχνιαστεί επακριβώς. Εάν επιτευχθεί βέβαια αυτό, τότε θα μπορούσε να σχεδιαστεί ένα πλήρες και οργανωμένο σύστημα κατηγοριοποίησης καθώς και μία αποτελεσματικότερη θεραπευτική παρέμβαση. Μέχρι τότε όμως, κρίνεται αναγκαία η συμβολή μίας διεπιστημονικής προσέγγισης (από κλάδους της αναπτυξιακής και κλινικής ψυχολογίας, της νευρολογίας, της γενετικής και της παιδαγωγικής), προκειμένου να δοθεί μία ολοκληρωμένη εικόνα για τη φύση και την αντιμετώπισης της διαταραχής.
Κάποια άτομα που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού είναι πολύ χαρισματικά και γεμάτα ταλέντο, αλλά τους είναι δύσκολο να κοινωνικοποιηθούν, να ενταχθούν σε μία ομάδα και να ζουν αρμονικά με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Ορισμένα άτομα, λοιπόν είναι: η Σούζαν Μπόιλ, ο Νταν Ακρόιντ, Τζέρι Σέινφιλντ, ο Γκάρι Νούμαν, ο Λιονέλ Μέσι, Κλέι Μάρζο, η Τέμπλ Γκράντιν κ.α.
Επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες.
Σύνταξη: Κυριακοπούλου Χριστίνα
Πηγές:
Dawson, G., Webb, S., Schellenberg, G., Dager, S., Friedman, S., Aylward, E. & Richards, T., Defining the broader phenotype of autism: Genetic, brain and behavioral perspectives. Development of Psychopathology, 14, 581-611, 2002
American Psychiatric Association, Highlights of Changes from DSM-IV-TR to DSM-5, 2013. Διατίθεται στην ιστοσελίδα: http :// www. dsm 5. org / documents / changes %20 from %20 dsm – iv – tr %20 to %20 dsm- 5. pdf ,
https://www.sansimera.gr/worldays/186
Wikipedia
Official Site of Autism Hellas
Αλεξάνδρου Σ., Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος: Ο νέος ορισμός του DSM-V- Σκέψεις και θέσεις των ειδικών παρέμβασης, 2013. (http://www.proseggisi.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE %B1%CF%81%CE%B1%CF%87%CE%AE-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE %B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CF%86%CE%AC%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82- %CE%BF-%CE%BD%CE%AD%CE%BF%CF%82/)