Πρόκειται για μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο στην θεραπεία παιδιών, εφήβων και ενηλίκων με αξιόλογα αποτελέσματα, ανάλογα τις περισσότερες φορές των δια ζώσης θεραπειών. Ξεκίνησε να εφαρμόζεται στην Αμερική στις αρχές του 1900 και έκτοτε έχει υιοθετηθεί από πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Η τηλεθραπεία έχει εγκριθεί ως κατάλληλη και αποτελεσματική μέθοδος λογοθεραπείας από την American Speech – Language – Hearing Association (ASHA) και αποτελεί μια ερευνητικά υποστηριζόμενη θεραπεία (Wales et al., 2017) για παιδιά και εφήβους που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγου.
Η τηλεθεραπεία στοχεύει στην πρόληψη, αξιολόγηση και παρέμβαση σε συνθήκες και καταστάσεις όπου δεν είναι εφικτή ή επιθυμητή η φυσική παρουσία του θεραπευόμενου προσώπου. Αφορά μια θεραπευτική αντιμετώπιση η οποία αψηφά τις γεωγραφικές αποστάσεις, προσφέροντας τις υπηρεσίες της με την χρήση τεχνολογικών μέσων και του διαδικτύου. Το οπτικό και ακουστικό υλικό που συλλέγεται κατά την διάρκεια των θεραπειών είναι εφικτό να παρασχεθεί στους γονείς ύστερα από αίτημα τους.
Σε ποιους απευθύνεται η τηλεθεραπεία;
Η τηλεθεραπεία ως μέθοδος θεραπευτικής αντιμετώπισης προσφέρεται σε παιδιά, γονείς και φροντιστές, οι οποίοι επιθυμούν ή εξαναγκάζονται λόγω συνθηκών π.χ. πανδημία, να συμμετάσχουν σε θεραπείες από το σπίτι τους. Προϋπόθεση αποτελεί το παιδί που συμμετέχει στην τηλεθεραπεία να έχει την δυνατότητα διατήρησης της προσοχής του μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή. Η τηλεθεραπεία, αποτελεί επίσης την κατάλληλη μέθοδο θεραπείας σε παιδιά των οποίων οι γονείς επιθυμούν την ενεργητικότερη συμμετοχή τους στην θεραπεία των παιδιών.
Ποιος είναι ο απαραίτητος εξοπλισμός για να συμμετάσχει ένα παιδί σε τηλεθεραπεία;
Για να μπορέσει ένα παιδί να συμμετάσχει σε τηλεθεραπεία τα μόνο που απαιτούνται είναι:
α) υπολογιστής ή τάμπλετ με μικρόφωνο και κάμερα
β) σταθερή σύνδεση στο ίντερνετ
γ) ένα ήσυχο, φωτεινό και απομονωμένο από περισπασμούς δωμάτιο
Μπορώ ως γονέας να βοηθήσω στην τηλεθεραπεία;
Η τηλεθεραπεία κατά κύριο λόγο δομείται από τον θεραπευτή, ύστερα από αξιολόγηση των δυνατοτήτων και των δυσκολιών που αντιμετωπίζει κάθε παιδί. Ο ρόλος του γονέα κατά την διάρκεια των θεραπειών είναι βοηθητικός. Ο γονέας καλείται να βοηθήσει το παιδί να συνεργαστεί με τις δραστηριότητες που τίθενται από τον θεραπευτή αλλά και να ενισχύσει το έργο του συμβάλλοντας στην επεξήγηση του έργου όταν το παιδί δυσκολεύεται να το κατανοήσει.
Ποια μέσα χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια της θεραπείας;
Οι θεραπευτές που συμμετέχουν σε τηλεθεραπεία χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο δυο μέσα προκειμένου να πετύχουν τους θεραπευτικούς τους στόχους:
Α) εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο είναι προσαρμοσμένο αναλόγως τις ανάγκες και τις δυνατότητες κάθε παιδιού. Στην περίπτωση αυτή ο γονέας αναλαμβάνει ρόλο βοηθού με στόχο την ομαλή διεκπεραίωση της θεραπείας και την εξέλιξη του παιδιού.
Β) παιχνίδι, είτε διαδραστικό είτε εκμεταλλευόμενοι τα παιχνίδια που ήδη διαθέτει το παιδί. Το παιχνίδι ως φυσική γλώσσα των παιδιών αποτελεί μια από τις συχνότερες μεθόδους θεραπείας με αξιοθαύμαστα αποτελέσματα στην εξέλιξη των παιδιών.
Είναι κατάλληλη η τηλεθεραπεία για το παιδί μου;
Η τηλεθεραπεία μπορεί να προταθεί και να εφαρμοστεί ως μέθοδος ύστερα από την προσεκτική αξιολόγηση του παιδιού από τους κατάλληλους θεραπευτές και μόνον εφόσον πληρούνται τα κριτήρια που την καθιστούν εφαρμόσιμη μέθοδο ανταποκρινόμενη στις ανάγκες κάθε παιδιού. Εφόσον, ο θεραπευτής κρίνει ότι το παιδί μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε τηλεθεραπεία είναι κατάλληλη σε περιπτώσεις, όπως:
Ελάχιστη πρόσβαση του παιδιού σε θεραπευτικές υπηρεσίες εξαιτίας του τόπου διαμονής
Φορτωμένο καθημερινό πρόγραμμα γονέα και παιδιού
Ανάγκη διακοπής της δια ζώσης λογοθεραπείας εξαιτίας πανδημίας, ασθενείας κλπ
Ποια είναι τα οφέλη της τηλεθεραπείας;
- Μείωση χαμένων συνεδριών εξαιτίας προβλημάτων υγείας
- Λιγότερες μετακινήσεις
- Εξοικονόμηση χρόνου προετοιμασίας του παιδιού
- Ενεργή εμπλοκή των γονέων στις συνεδρίες
- Δυνατότητα πρόσβασης στον κατάλληλο θεραπευτή αναλόγως τις ανάγκες του παιδιού
- Συνέχιση θεραπείας ανεξαρτήτων συνθηκών π.χ. πανδημία, ασθένεια κλπ με συνεχή εξέλιξη του παιδιού
- Παιδιά με παρόμοιες ανάγκες μπορούν να βιώσουν τα θετικά αποτελέσματα ομαδικών συνεδριών
- Ευκαιρία οργάνωσης του χώρου και του χρόνου
- Ενίσχυση θεραπευτικής επίδρασης συγγενών
- Η τεχνολογία προσφέρει στα παιδία κίνητρο, ενδιαφέρον και ώθηση παράλληλα με οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα
- Τα διαδραστικά παιχνίδια ενθαρρύνουν την εμπλοκή των παιδιών, ενώ τα πιο συνεσταλμένα παιδιά συμμετέχουν με μεγαλύτερη άνεση και αυτοπεποίθηση.
Για κάποια παιδιά η διακοπή της θεραπείας μπορεί να συνεπάγεται την απώλεια των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν ύστερα από μήνες προσπαθειών. Για αυτό η διατήρηση της ρουτίνας των θεραπειών αποτελεί τον κυριότερο στόχο της τηλεθεραπείας σε αυτήν την περίπτωση.
Στις υπηρεσίες τηλεθεραπείας περιλαμβάνονται:
1) Η συμβουλευτική γονέων
2) Η διερεύνηση και η θεραπεία διαταραχών του λόγου σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας
3) Εξειδικευμένα προγράμματα σπουδών
Η τηλεθεραπεία στην ψυχική υγεία…
Η τηλεθεραπεία δύναται να χρησιμοποιηθεί εξίσου αποτελεσματικά στην θεραπευτική αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων των παιδιών, όπως η καταθλιπτική διαταραχή, οι αγχώδεις διαταραχές, οι φοβίες, η διαταραχή μετατραυματικού στρες κλπ
Στην περίπτωση αυτή η συνδρομή και η βοήθεια των γονέων κρίνεται σημαντική. Σε μικρές ηλικίες είναι αποδεδειγμένο ότι ακόμη και η απλή συνύπαρξη και το μοίρασμα των δραστηριοτήτων μεταξύ παιδιού και γονέα είναι θεραπευτικό. Από την άλλη, στην εφηβική ηλικία οι γονείς κατά την διάρκεια των τηλεθεραπειών χρειάζεται να δίνουν χώρο στα παιδία, ώστε να αισθανθούν άνετα και ασφαλή να εκφράσουν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους.
Κατά την διάρκεια της τηλεθεραπείας τα μικρότερα παιδιά μπορούν να ωφεληθούν από πρακτικές όπως η παιγνιοθεραπεία, με την χρήση παιχνιδιών που διαθέτουν στο σπίτι και την παρακολούθηση και βοήθεια από τους γονείς, την ζωγραφική ή τις καλλιτεχνικές κατασκευές με την χρήση πλαστελίνης, πηλού κλπ. Όλες οι δραστηριότητες γίνονται φυσικά υπό την επίβλεψη και την καθοδήγηση του ειδικού θεραπευτή.
Αναγκαία για την αποτελεσματική τηλεθεραπεία είναι η μείωση των περισπασμών στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο, η άνεση και η ασφάλεια του θεραπευόμενου, η ιδιωτικότητα και η μείωση των περιορισμών στην εκφραστικότητα.
Βιβλιογραφικές Αναφορές: Wales, D., Skinner, L., & Hayman, M. (2017). The efficacy of telehealth-delivered speech and language intervention for primary school-age children: A systematic review. International journal of telerehabilitation, 9(1), 55.